Peiling: 85% Albert Heijn-klanten Vindt dat Supermarkten Geen Zaken Moeten Doen met Aanjagers Ontbossing

Nieuw onderzoek laat zien dat ontbossing gelinkt aan supermarktvlees toeneemt

Een overweldigende meerderheid van de Albert Heijn klanten in Nederland (85%) vindt dat supermarkten geen zaken moeten doen met bedrijven die vernietiging van bossen in Brazilië aanjagen. Dit blijkt uit een nieuwe YouGov-enquête voor Mighty Earth [1]. 

Terwijl de gedetecteerde ontbossing in de soja- en vlees aanvoerketens toeneemt, blijft de supermarktgigant zakendoen met bedrijven, zoals agro-multinationals JBS, Cargill en Bunge die het meest verantwoordelijk zijn voor het aanjagen van ontbossing. 

Nieuwe gegevens in de vandaag gepubliceerde Ontbossing Monitor voor Soja en Vlees van Mighty Earth laten zien dat er tweemaal zoveel ontbossing gelinkt aan soja-leveranciers aan Nederland is gedetecteerd.[2]

De Ontbossing Monitor bestrijkt de periode maart 2019-maart 2021 en toont aan dat de twee grootste Europese importeurs van soja, Bunge en Cargill, de slechtst presterende sojahandelaren zijn. Cargill is verbonden aan meer dan 66.000 hectare ontbossing, terwijl Bunge verbonden is met bijna 60.000 hectare ontbossing, in beide gevallen een gebied van drie keer de oppervlakte van Amsterdam. [3] 

Wouter Kolk, Directeur Nederland van Mighty Earth: “Ontbossing in Brazilië, gedreven door soja voor supermarktvlees, wordt elk jaar erger. Dit voedt de klimaatcrisis en draagt bij aan de verwoesting van het leefgebied van kwetsbare diersoorten zoals de jaguar. Hoog tijd dat Albert Heijn luistert naar haar klanten en bedrijven die ontbossing aanjagen, zoals Cargill en Bunge, uitsluit.“ 

Uit onderzoek van Greenpeace Nederland blijkt dat Albert Heijn, van alle bedrijven in de sojaketen, het meeste verdient aan deze handel.  

Sigrid Deters, campagneleider bij Greenpeace zegt daarover: “Het is van de zotte dat bedrijven zoals Albert Heijn wel de lusten, maar niet de lasten willen dragen van de sojahandel. Als je je medeverantwoordelijkheid voor misstanden niet kunt uitsluiten, dan moet je zo’n grondstof niet meer gebruiken. Om bedrijven te verplichten om ontbossing uit hun keten te weren, pleiten wij voor een stevige EU-bossenwet.” 

Albert Heijn lijkt de kritiek inmiddels ter harte te nemen. In een vandaag gepubliceerde verklaring op haar website doet de supermarkt een belangrijke nieuwe ontbossingvrij belofte: “Albert Heijn accepteert daarom geen soja voor gebruik in onze (in)directe toeleveringsketens die in verband gebracht kan worden met ontbossing of landconversie die na 1 augustus 2020 heeft plaatsgevonden. Wij gaan samen met onze leveranciers en alle schakels in onze toeleveringsketen werken om een aanpak te implementeren om dit te kunnen borgen.”  

Wouter Kolk: “Dit is een belangrijke stap van Albert Heijn, die gevolgd moet worden door Lidl, Aldi, Jumbo en andere supermarkten. Het is echter essentieel dat Albert Heijn deze ontbossingvrij belofte nu ook waarmaakt met concrete acties, waaronder het uitsluiten van sojaleveranciers die weigeren mee te werken.” 

Andere supermarkten en fastfoodbedrijven in Nederland verkopen ook industrieel vlees dat ontbossing voedt, waaronder Jumbo, Lidl en Aldi. Albert Heijn is marktleider in Nederland en onderdeel van Ahold Delhaize, een van de tien grootste supermarktketens ter wereld. Ahold kwam recent als een van de slechtst scorende supermarkten uit de bus in een onderzoek naar de aanpak van ontbossing in de vleesproductieketen. Het moederbedrijf van Albert Heijn boekte vorig jaar, tijdens de pandemie, een recordwinst 74,7 miljard euro (een stijging van 18%).

Wouter Kolk: “Meer dan 10 jaar geleden beloofde Albert Heijn en andere supermarkten plechtig dat ze ontbossing uit hun aanvoerketens in 2020 zouden verbannen. Het is hoog tijd dat Albert Heijn en ander supermarkten die gebroken belofte alsnog inlossen.” 

NGO Mighty Earth lanceert de #StopFeedingDeforestation campagne om ervoor te zorgen dat Albert Heijn en andere supermarkten nu doorpakken en geen zaken meer doen met bedrijven die, in de soja- en vleesproductieketen van de supermarkten, de verwoesting van het Braziliaanse Amazonegebied en de Cerrado-savanne aanjagen. 

75% van de Nederlandse supermarktklanten vindt volgens de YouGov-enquête dat supermarkten moeten worden verplicht om actie te ondernemen tegen ontbossing.  

Industriële vleesproductie is een belangrijke oorzaak van het verwoesten van bossen door vee- en sojateelt om kippen en varkens te voeren. Een recent rapport van het Wereld Natuurfonds (WWF) toont aan dat soja (nr.1) en rundvlees (nr. 3) twee van de drie grondstoffen zijn die in de EU worden ingevoerd en die tussen 2005 en 2017 de meeste ontbossing veroorzaakte. Nederland komt uit hetzelfde onderzoek per hoofd van de bevolking naar voren als meest gelinkte Europese land aan ontbossing. Volgens het CBS importeerde Nederland in eerste helft van 2020 40% meer Braziliaanse sojabonen (1,6 miljard kilogram) dan het jaar ervoor. 

De toenemende ontbossing, gedreven door soja- en vleeshandelaren, past binnen de algehele stijging van ontbossing in Brazilië. Vorig jaar steeg de ontbossing in Brazilië met 25% tot 1,7 miljoen hectare, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Maryland en het digitale monitoringplatform Global Forest Watch [4]. 

De Ontbossing Monitor van Mighty Earth heeft 235 specifieke gevallen van ontbossing en landconversie geregistreerd en gerapporteerd aan bedrijven als JBS, Cargill en Bunge. In slechts één van die gevallen heeft een bedrijf de banden verbroken met een soja-boerderij die land heeft ontbost. 

Landbouw is wereldwijd de belangrijkste aanjager van ontbossing. 80% van het wereldwijde bosverlies is toe te schrijven aan het kappen van bossen voor landbouwgrond om landbouwproducten te produceren, zoals rundvlees, soja en palmolie [5]. 

Opmerkingen voor de redactie:

[1]YouGov-enquête resultaten:

1. Nederlanders willen ontbossingsvrij vlees en zijn bereid om over te stappen op duurzamere merken
   1. Meer dan de helft (56%) van de Nederlandse supermarktklanten zouden (zeer/enigszins) waarschijnlijk ontbossingsvrij vlees kopen.
   2. Een meerderheid van Albert Heijn’s klanten (55%) zou naar een andere supermarkt verhuizen als die meer zouden doen om klanten te beschermen tegen het consumeren van ‘ontbossende’ kip-, rund en varkensvlees.

2. Gebrek aan vertrouwen in supermarkten als het gaat om ontbossing
   1. Meer dan de helft (53%) van de supermarktklanten denkt dat supermarkten niet erg, of helemaal niet transparant/eerlijk zijn over de link tussen supermarktvlees en ontbossing.
   2. Iets meed dan de helft (51%) van de supermarktklanten vertrouwt supermarkten niet erg, of helemaal niet om ontbossing aan te pakken.

3. Klanten willen niet dat supermarkten zakendoen met bedrijven die de vernietiging van bossen in Brazilië aanjagen.
   1. Meer dan vier op de 5 Nederlanders vindt dat supermarkten geen zaken moeten doen met bedrijven die betrokken zijn bij ontbossing in Brazilië. (85% van de Albert Heijn klanten)
   2. Drie van de vier (75%) van de Albert Heijn-klanten vindt dat supermarkten moeten worden verplicht om actie te ondernemen tegen ontbossing.

Dieetgewoonten van meer dan 1000 ondervraagden in Nederland: 54% zijn vleeseters; 19% Flexitariër; 8% Vegetariërs + Pescetariër + Plantaardige diëten; 1% Veganisten.

De totale steekproefgrootte in Nederland was 1004 volwassenen (555 Albert Heijn klanten). Veldwerk werd uitgevoerd tussen 10 – 12 maart 2021. De enquête is online uitgevoerd. De cijfers zijn gewogen en zijn representatief voor alle Nederlandse volwassenen (18+).

[2] Er is slechts één geval van ontbossing ooit opgelost van de 235 die zijn geregistreerd. Elke maand gebruiken MightyEarth en onderzoeksorganisatie Aidenvironment op satellietbeelden gebaseerde ontbossingswaarschuwingen van Braziliaanse overheidsinstanties, eigendomsbeelden, onderzoeken door het lokale team en engagement met bedrijven om de banden tussen sojahandelaren, rundvleesverwerkers en bosvernietiging in Brazilië vast te stellen. Mighty Earth’s Soy&Cattle Deforestation Tracker(Ontbossing Monitor) concrete cases van grootschalige ontbossing en landconversie in de Amazone en Cerrado aan sojahandelaren en vleesverwerkers. Het legt niet alle ontbossing in Brazilië vast. Die is vele malen groter. De volledige dataset en methodologie zijn beschikbaar op https://mightyearth.org/soy-and-cattle-tracker/

[3] Volgens Mighty Earth’s Ontbossing Monitor voor Soja en Vlees die vandaag is gepubliceerd, zijn Bunge en Cargill de slechtst presterende sojahandelaren, ondanks hun recente duurzaamheidsrapporten die hun bijna ontbossingsvrije toeleveringsketens aanprijzen. Cargill is verbonden met meer dan 66.000 hectare ontbossing en landconversie – het grootste aantal van alle sojahandelaren Inmiddels is Bunge gekoppeld aan bijna 60.000 hectare ontruiming, waarvan ruim een derde in beschermde gebieden. Meer overhttps://mightyearth.org/soy-and-cattle-tracker/

[4]Wereldwijde ontbossingspercentages en statistieken per land | GFW (globalforestwatch.org). Volgens de Braziliaanse ruimtevaartorganisatie (INPE) is de ontbossing van het Amazoneregenwoud in het land gestegen tot een hoogtepunt in 12 jaar. Ten opzichte van het vorige jaar was er een stijging van 25%

[5]https://www.fern.org/publications-insight/what-are-the-causes-of-deforestation-1975/